در فرایند خردایش، تنوع دستگاهها برای خرد کردن سنگهای معدنی بسیار زیاد است. در واقع، بسته به نوع نیازی که سنگ به واسطه آن خرد میشود، ماشینآلات متفاوت خواهد بود. یکی از نیازهای امروز در صنعت ساختمان و راهسازی نیز استفاده از ماسه است. برای تولید ماسه نیاز به یک سنگشکن خاص وجود دارد که در مرحله دوم یا سوم خردایش سنگ را به ماسه تبدیل کند. نام این دستگاه هیدروکن است که با نام ماسهساز مخروطی ژیراتوری نیز شناخته میشود. در ادامه با این دستگاه و کاربرد آن بیشتر آشنا خواهید شد.
سنگشکن هیدروکن چیست و چه کاربردی دارد؟
هیدروکن که در زبان انگلیسی cone crusher نیز گفته میشود، یک سنگشکن مخروطی است که در عملیات خرد کردن مواد معدنی با سختی بالا مورد استفاده قرار میگیرد. سنگآهن یکی از مواد معدنی است که توسط این دستگاه خرد میشود. در عمل خردایش در مرحله اول سنگهای معدنی جدا شده از دل کوه به قطعات کوچکتر تبدیل میشود و در مرحله دوم و سوم قطعات خرد شده به اجزاء ریزتری تبدیل میشوند. این قطعات ریز میتواند به شکل ماسه یا سنگریزه دربیاید. برای همین هیدروکن معمولاً در مدار خردایش در مرحله دوم قرار میگیرد.
برتری این دستگاه موجب شده است تا کاربرد دستگاه هیدروکن بیشتر از دیگر سنگشکنها شود. ویژگی هیدروکن عبارت است از:
- افزایش تولید با میزان بار یکسان نسبت به دیگر انواع سنگشکن
- امکان تنظیم و کنترل اتومات خروجی دستگاه موجب میشود آسیب وارده به دستگاه کمتر شود.
- نیاز کمتری به مراقبت دارد.
- سرویس دورهای کمتری نیاز دارد؛ اما ضروری است تا این سرویسها انجام شود.
- کار با سنگشکنهای مخروطی نیاز به دانش خاص ندارد.
پس اگر با این سؤال مواجه شدید که هیدروکن چیست؟ بهترین پاسخ آن خواهد بود که یکی از ماشینآلات در مدار ثانویه عمل خردایش که قلوهسنگ را تبدیل به ماسه میکند.
اجزای هیدروکن یا سنگشکن مخروطی
هیدروکن یکی از دستگاههای ساده؛ اما به شدت پیچیده است. با اینکه دو قسمت وظیفه خرد کردن مواد را انجام میدهد؛ اما ماسهساز مخروطی، از قطعات و اجزای مختلف تشکیل شده است. اصل دستگاه با ترکیب پولیها و رینگها به وجود میآید که همه بر روی هم به شکل عمودی سوار شدهاند تا یک شافت اصلی را به حرکت در آورند.
شفت
شفت از جنس فولاد سختکاری شده مولیبدن است که روی آن یک هد سنتر مخروطی شکل برنزی قرار میگیرد. در واقع حرکت لنگوار شفت است که موجب خرد کردن مواد میشود. یکی از پیچیدگیهای ماشین هیدروکن، بوش برنزی است که در پایین شفت اصلی دستگاه قرار میگیرد و به نام بوش اکسنتریک معروف است. این بوش موجب حرکت لنگی شفت شده و با تغییر سرعت و دوران شافت موجب تغییر در تغذیه و در نتیجه موجب تغییر اندازه خرد شدن مواد میشود.
تاپشل
پوسته اصلی دستگاه هیدروکن دو بخش دارد که بخش رویی تاپشل نام دارد و کانکیو داخل تاپشل واقع شده است. یکی از ویژگیهای تاپشل تغییر سایز آن در زمانهایی است که اندازه مواد ورودی یا خروجی فرق میکند؛ لذا زمانی که احساس شود عمل خردایش به درستی انجام نمیشود، میتوان تاپشل را تعویض کرد.
باتمشل
قطعه زیری تاپشل، باتمشل است. تاپشل و باتمشل با ۱۲ پیچ به یکدیگر متصل شدهاند و جنس باتمشل فولاد کربنی است. باتمشل نیز مانند تاپشل در برابر نیروهای وارده در برابر فرسایش مقاومت بالایی دارد.
کانکیو
اصلیترین قطعه دستگاه هیدروکن بوده و جنس آن از فولاد منگنزی مولیبدن است. این قطعه داخل تاپشل قرار میگیرد. ازآنجاکه کانیکو اولین قطعهای است که با سنگها برخورد دارد، لازم است جنس آن محکم و ضدسایش انتخاب شود؛ لذا از فولاد ساخته میشود.
منتل
یکی دیگر از قطعات مخروطی در دستگاه هیدروکن منتل است. این قطعه داخل کانکیو و بر روی هدسنتر سوار میشود. منتل یکی از قطعاتی است که به طور مداوم با سنگها برخورد میکند، برای همین امکان فرسایش و خرد شدن وجود دارد؛ لذا این قطعه باید بعد از مدتی تعویض شود.
نحوه کار دستگاه هیدروکن
کارکرد دستگاه سنگشکن مخروطی هیدروکن به دو مخروطی ربط دارد که داخل هم قرار میگیرند؛ یعنی کانکیو و منتل. منتل روی هدسنتر و داخل کانکیو قرار میگیرد. زمانی که دو مخروط در کنار هم قرار میگیرند، بین آنها یک فاصله است. در واقع، منتل اندازهای کوچکتر از کانکیو دارد. نکتهای که باید به آن توجه شود میزان ورودی سنگدانه و قطر خروجی محصول خرد شده است که بستگی به ابعاد کانکیو و منتل دارد. سنگدانهها از قسمت بالایی ماشین وارد دستگاه هیدروکن سنگ شکن میشوند و بعد از عبور از بازوهای بالایی وارد فضای منتل و کانکیو میشود؛ این فضا به شکل v است. انتقال نیرو از شفت به منتل موجب میشود تا یک حرکت خارج از مرکز رخ داده و فضای ماکزیمم، مینیمم بین منتل و کانکیو رخ دهد. این فضا موجب میشود تا در زمان حرکت سنگدانهها در این فاصله عمل خردایش انجام شود.
بوش اکستنریک موجب چرخاندن شفت اصلی میشود. شفت که به هدسنتر وصل است موجب حرکت دادن لنگوار منتل میشود و در اثر فشرده شدن عمل خردایش شکل میگیرد. تغییر سرعت شفت موجب تغییر میزان خرد شدن مواد خواهد شد.
جمعبندی
هیدروکن دستگاهی است که از قطعات زیادی تشکیل شده است و فشار بر دستگاه به واسطه خرد کردن مواد زیاد است؛ لذا قطعات دچار فرسایش و خرابی میشوند که نیاز است برای کیفیت کارکرد بهتر، بازرسی قطعات طبق اصول سازنده انجام شود تا درصورتیکه قطعه دچار فرسودگی شد، آن قطعه تعویض شود. توجه به این نکته ضروری است که فرسایش یا عدم کارکرد هرکدام از قطعات به خصوص دو قطعه اساسی دستگاه (منتل و کانکیو) موجب خواهد شد تا محصول هیدروکن سنگشکن دارای کیفیت نبوده و نتیجه مطلوب حاصل نشود.


















سلام و سپاس از مطلب کاملتان؛ اگر بخواهیم تصمیم بگیریم بین هیدروکن و سنگشکن مخروطی ساده، به چه نکات فنی توجه کنیم؟
سلام؛ نکات مهم شامل: ظرفیت تولید مورد نیاز، سختی سنگ، اندازه ورودی، کیفیت دانهبندی خروجی، هزینه بهرهبرداری و نگهداری، و دسترسی به قطعات یدکی است. مقایسه عملکرد و هزینه کل مالکیت (TCO) را پیشنهاد میکنم.
سلام، آیا هیدروکن میتواند در خط تولید شن و ماسه نقش اصلی داشته باشد؟
سلام؛ بله، یکی از کاربردهای مهم آن تولید شن و ماسه یا خردایش سنگ برای مصالح ساختمانی است.
سلام، اگر بخواهیم هیدروکن را در معدن کوچک نصب کنیم، کدام ویژگی باید برای ما اولویت داشته باشد؟
سلام؛ اولویت آن باید تناسب ظرفیت با نیاز معدن، هزینه نگهداری، دسترسی به قطعات یدکی و تنظیم خروجی باشد. پیشنهاد میکنم قبل از خرید تحلیل دقیق انجام دهید.
سلام، در ضمن نگهداری دستگاه، چه قطعاتی زودتر دچار فرسایش میشوند؟
سلام؛ قطعاتی نظیر منتل، کانکیو، تاپشل، و پوششهای ضد سایش در هیدروکن معمولاً سریعتر فرسوده میشوند؛ منابع به این نکته اشاره کردهاند.
سلام، آیا برای راهاندازی هیدروکن نیاز به اپراتور خاص یا آموزش ویژه هست؟
سلام؛ معمولاً با آموزش مناسب، اپراتور میتواند به خوبی با دستگاه کار کند؛ اما آشنایی با تنظیمات هیدرولیک و نگهداری قطعات بسیار مهم است.
سلام، آیا امکان انتخاب اندازههای مختلف برای هیدروکن وجود دارد؟
سلام؛ بله، مدلهای مختلف با اندازهها و ظرفیتهای گوناگون تولید میشوند.
بنابراین برای معدندار مهم است که مدل مناسب با ظرفیت خود انتخاب شود.
سلام، هزینه اولیه خرید هیدروکن نسبت به سایر سنگشکنها چطور است؟
سلام؛ هزینه اولیه ممکن است بالاتر باشد بهدلیل فناوری هیدرولیک و مکانیزم پیچیدهتر؛ ولی با بهرهوری بالا ممکن است در بلندمدت مقرونبهصرفه شود.
سلام، آیا هنگام طراحی خط خردایش، استفاده از هیدروکن بهعنوان قسمت میانی مناسب است؟
سلام؛ بله، هیدروکن معمولاً در مرحله میانی یا ثانویه خردایش قرار میگیرد و برای تولید محصول خروجی با کیفیت مناسب است
سلام، آیا هیدروکن برای استفاده در شرایط مرطوب یا گلآلود مناسب است؟
سلام؛ شرایط مرطوب ممکن است عملکرد را کاهش دهد؛ منبع اشاره کرده که کارکرد هیدروکن در رطوبت بالا حساس است.
پس لازم است پیشغربال یا خشکسازی ماده را نیز در نظر گیرد.
سلام، در مورد مصرف انرژی هیدروکن چه نکاتی هست؟
سلام؛ منابع دقیق مصرف را ذکر نکردهاند، اما ساختار هیدرولیکی و مکانیزم تنظیم تأثیرگذار هستند؛ توصیه میشود هنگام محاسبه ظرفیت، مصرف انرژی را نیز لحاظ کنید.
سلام، آیا هیدروکن در معادن با شرایط سیمانی یا آهکی نیز کارایی دارد؟
سلام؛ بله، هیدروکن در انواع معادن و مواد معدنی کاربرد دارد؛ در مقالات بیان شده برای خردایش مواد متفاوت مناسب است.
سلام، خدمات پس از فروش و قطعات یدکی هیدروکن را چگونه ارزیابی میکنید؟
سلام؛ مهم است که قطعات (مثل منتل، کانکیو) بهراحتی در دسترس باشند. منابع ذکر کردهاند که قطعات هیدروکن باید مقاوم و در دسترس باشند.
سلام، برای معدن با ظرفیت متوسط، آیا هیدروکن انتخاب بهصرفهای است؟
سلام؛ بستگی به نیازتان دارد؛ اگر ظرفیت و حجم تولید بالا دارید، هیدروکن انتخاب منطقی است، ولی در ظرفیت پایین شاید مدلی سادهتر کافی باشد.
سلام، آیا هیدروکن برای تولید شن و ماسه هم کاربرد دارد؟
سلام؛ بله، در منابع آمده که هیدروکن بهعنوان ماسهساز نیز استفاده میشود و خروجی مناسبی برای شن و ماسه تولید میکند.
سلام، در معدن ما سنگ بسیار سخت است؛ آیا هیدروکن برای سنگهای سخت نیز مناسب است؟
سلام؛ بله، هیدروکن بهعنوان خردایش ثانویه/ثالثیه در سنگهای سخت نیز کاربرد دارد.
فقط مطمئن شوید قطعات سایشی مناسب انتخاب شده باشند.
سلام، از دیدگاه بهرهبرداری معدن، نصب هیدروکن چه نکاتی دارد؟
سلام؛ فونداسیون مستحکم، تراز دقیق و دسترسی مناسب برای سرویس قطعات از نکات کلیدیاند. منابع به ساختار مستحکم داخل دستگاه نیز اشاره کردهاند.
سلام، آیا هیدروکن قابلیت تنظیم دقیق «اندازه خروجی» را دارد؟
سلام؛ بله، یکی از مزایای هیدروکن همین است: امکان تنظیم دهانه خروجی و بدست آوردن دانهبندی دقیقتر.
این ویژگی برای معادن با نیاز به کیفیت بالای محصول خروجی بسیار مفید است.
سلام و وقت بخیر، یکی از نگرانیهای ما هزینههای نگهداری دستگاه است؛ هیدروکن نسبت به سایر سنگشکنها چه وضعیت دارد؟
سلام؛ منابع میگویند هیدروکن از نظر نگهداری عملکرد خوبی دارد و مقاومت قطعات سایشی بالاست.
اما باز هم توصیه میشود جدول نگهداری دقیق برای معدنتان تدوین شود.
سلام، در معدن ما سنگ دارای رطوبت و گل زیاد است؛ آیا هیدروکن انتخاب مناسبی برای چنین شرایطی میباشد؟
سلام؛ بر اساس منابع، هیدروکن برای شرایط معمول مناسب است اما در محیطهای دارای رطوبت بالا ممکن است عملکرد آن کاهش یابد. بنابراین پیشنهاد میشود قبل از خرید شرایط خوراک مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
سلام، از مطلب خوبتان سپاسگزارم. بهعنوان معدندار، سوال من این است که در انتخاب هیدروکن، «اندازه ورودی سنگ» تا چه حد تعیینکننده ظرفیت واقعی دستگاه است؟
سلام، بسیار عالی است؛ بله، «سایز سنگ ورودی» بهطور مستقیم بر کارایی هیدروکن تأثیر دارد، زیرا دهانه ورودی باید با ابعاد سنگ مطابقت داشته باشد تا دستگاه بتواند با ظرفیت کامل عمل کند. مثلاً نوشته شده که هیدروکنها برای خردایش سنگهای متوسط تا سخت مناسباند.